identitet u amanet/21.02.2019.

Memorijal 'Boško Buha' ne ide na doboš

Sanja Kesić Ristić

Autor fotografije:

Kaleidoskop media

Agencija za licenciranje stečajnih upravnika odustala je od prodaje Memorijalnog kompleksa "Boško Buha" na Jabuci, nedelju dana pre nego što je kompleks trebalo da se nađe na javnoj licititaciji 28. februra.

Prvobitno se u oglasu za prodaju Ugositeljsko-turističkog preduzeća "Putnik" iz Prijepolja u stečaju, koja je zakazana za 28. februar, našao i Memorijalni kompleks "Boško Buha", podignut na mestu gde je stradao narodni heroj iz Drugog svetskog rata, a koji je u vlasništvu tog preduzeća.

Danas je, međutim, objavljeno obaveštenje Agencije za licenciranje stečajnih upravnika da se od prodaje memorijalnog kompleksa, odnosno "celina 2 i 3", u čijem su sastavu spomenik Bošku Buhi, Pionirski dom i Spomen dom "Boško Buha", odustaje, te da će na licitaciji 28. februara biti ponuđena camo "celina 1", odnosno hotel koji je takođe u vlasništvu preduzeća "Putnik".

Iz prodaje su izuzeti Dom kulture, Muzej pionira i omladine Jugoslavije i Spomen-dom "Boško Buha" koji je sagrađen od "pionirskog dinara", paviljoni za smeštaj gostiju i dve vile, i zemljište u okviru kompleksa na visoravni pored puta Prijepolje-Pljevlja, blizu graničnog prelaza ka Crnoj Gori.

Prvobitni oglas za prodaju memorijalnog kompleksa rasplamsao je rasprave na društvenim mrežama, ali i aktivizam građana koji su pokrenuli peticiju "Sprečimo prodaju Memorijalnog kompleksa Boško Buha". Onlajn peticiju do sada je potpisalo više od 840 građana, među kojima je i 55 javnih ličnosti i stručnjaka iz oblasti istorije, muzeologije, umetnosti i pedagogije.

PROČITAJTE I:

Kulturni centar Kaleidoskop i magazin Kaleidoskop media u 2018. godini predstavili su projekat “Identitet u amanet”.

Svi tekstovi i video prilozi koje smo emitovali su deo projekta sa ciljem očuvanja kulturne baštine Srbije.

Memorijalni kompleks “Boško Buha” proglašen je 1986. godine kulturnim dobrom od izuzetnog nacionalnog značaja, a do početka 90-ih i raspada SFRJ bio je jedna od najposećenijih turističkih destinacija, koju su obilazile mnoge školske ekskurzije. U tom kompleksu su i prvih godina po raspadu Jugoslavije organizovani edukativni i kreativni programi za decu iz regiona.

Kompleks je podignut u slavu Boška Buhe, najmlađeg nosioca Ordena narodnog heroja u Jugoslaviji, koji je kao 17-godišnjak poginuo na Jabuci 1943. godine - na mestu na kojem se i nalazi Memorijal nazvan njegovim imenom.

Sve do raspada Jugoslavije, Memorijalni kompleks Boško Buha, podignut na mestu gde je 1943. godine u četničkoj zasedi stradao najmlađi narodni heroj Jugoslavije, bila je jedno od najposećenih mesta gde su se smenjivale đačke eskurzije. Posle Kragujevca, Jabuka je bio najposećeniji memorijalni centar u Srbiji.

Od 1991. godine ova destinacija je izbrisana iz školskog programa. Nakon raspada Jugoslavije, u memorijalnom kompleksu jedno vreme su boravile izbeglice iz Bosne i Hercegovine i Hrvatske.

Već odavno su svi objekti na Jabuci zatvoreni i zapušteni.

Najavljena prodaja objekata Memorijalnog kompleksa “Boško Buha” izazvala je burne reakcije u javnosti, a tim povodom pokrenuta je i onlajn peticija, na inicijativu dramske pedagoškinje Ivane Bogićević Leko i istoričarke dr Sanje Petrović Todosijević.

Memorijalni kompleks “Boško Buha” sačinjavaju: kameni beleg sa natpisom: Ovde je 1943. godine poginuo pionir, borac i narodni heroj Boško Buha, 17 borova posađenih na mestu njegove pogibije, bronzana figura dečaka-borca sa puškom i knjigom, osam bronzanih spomen-bista jugoslovenskih pionira-partizana, od kojih je većina posthumno odlikovana Ordenom narodnog heroja (Lepa Radić, Vera Miščević, Mate Blažina, Sava Jovanović Sirogojno), te Spomen dom “Boško Buha”, Dom kulture i Muzej pionira i omladine Jugoslavije.

Memorijal je jedinstven ne samo na području Srbije, već i čitave bivše Jugoslavije pa i šire, jer ukazuje na značaj koji imaju deca kao društvena grupa u izgradnji čitave zajednice.

Memorijal “Boško Buha” jedinstven je i po tome što su ga izgradila upravo deca - sredstava za njegovu izgradnju prikupljena su od tzv. “pionirskog dinara”. Takođe, spomenik Bošku Buhi, koji je otkriven 27. septembra 1970. godine, idejno je rešenje devojčice Jadranke Berić iz Gornjeg Milanovca koja je sa 6.069 pionira iz cele Jugoslavije učestvovala na konkursu “Kako zamišljam spomenik Bošku Buhi”.

Foto: Sanja Kesić Ristić

Izvor: Slobodna Evropa / SEEcult.org