Beogradski hoteli koji čuvaju istoriju

Piše: Nastasija Radovanović / Cover foto: Hotel Moskva

Tokom istorije, Beograd je bio raskrsnica istorijski značajnih puteva. Takav položaj je presudno uticao na njegovo nasleđe i kulturno bogatstvo. Tamo gde ima mnogo putnika, potrebno je otvoriti i prenoćišta, pa je u skladu s tim Beograd postao dom mnogih veličanstvenih hotela.

Prvi beogradski hoteli nastali su u 19. veku kada je i sam grad počeo ubrzano da se razvija. Krajem 19. i tokom 20. veka oni su imali značajnu ulogu u napretku grada, a služili su i kao orijentir za putnike i turiste. 

U ovom tekstu ćemo istražiti neke od istorijski najznačajnijih hotela u Beogradu i ući u njihovu bogatu prošlost i jedinstvene karakteristike.

Hotel Metropol 

Hotel Metropol, današnjeg naziva Hotel Metropol Palace, izgrađen je 50-ih godina prošlog veka, prema projektu arhitekte Dragiše Brašovana i spada među najstarije i najprestižnije hotele u gradu. Ovaj beogradski hotel se nalazi na Bulevaru kralja Aleksandra, sa pogledom na park Tašmajdan, a u njegovoj blizini su Pravni i Tehnički fakulteti, Crkva svetog Marka i trg Slavija.

Hotel Metropol ima bogatu istoriju, a ugostio je mnoge istaknute ličnosti, uključujući kraljevske porodice, političare i poznate glumce. Uz hotel Metropol Beograd Nova godina je uvek bila veliki događaj, pa je čak 70-ih godina 20. veka postavljala i standard proslave novogodišnje noći u Beogradu.

Kroz drugu polovinu prošlog veka u ovom hotelu su odsedali predsednici 30 država koji su došli na prvu konferenciju ‘Pokreta nesvrstanih’, Sofija Loren, Alfred Hičkok, Luj Armstrong, kao i revolucionar Če Gevara. 

Ovo su samo neka od slavnih imena zahvaljujući kojima je sam hotel u to vreme predstavljao prozor u zapadni svet.

Metropol je bio deo organizacije velikog broja umetničkih festivals u Beogradu, kao što su Bitef, Belef, Fest i Radost Evrope.

Foto: Unplash, Lazar Gugleta

Hotel Moskva

Hotel Moskva je još jedan istorijski značajan hotel u Beogradu. Pre nego što je nastao hotel, na njegovom mestu se nalazila zgrada osiguravajućeg društva poznatija kao ‘Palata Rosija’. Hotel Moskva izgrađen je i svečano otvoren 1908. godine, kada je postao najveća privatna zgrada u Kraljevini Srbiji, a i danas predstavlja najstariji hotel u Beogradu koji i dalje radi.

Projektant hotela Moskva bio je Jovan Ilkić, uz grupu arhitekata iz Sankt Petersburga, te je zato i sama zgrada osmišljena u stilu ruske secesije, uz elemente antike. Na gornjem delu zgrade nalazi se simbol ruske želje za dominaciju morem - slika boga Neptuna.

Smatra se da je položaj ovog hotela - na terazijskom trgu, jedna od najboljih lokacija u gradu, a sama zgrada još uvek predstavlja jednu od najlepših građevina u Beogradu.

Hotel Moskva ima dugu istoriju i godinama je bio omiljeni izbor mnogih poznatih gostiju. Nakon Drugog svetskog rata, u njemu se okupljala jugoslovenska elita, među kojima su bili Vasko Popa i Ivo Andrić. U okviru poslastičarnice koja je tih godina u hotelu otvorena, napravljen je kolač Moskva šnit, koji predstavlja simbol hotela Moskva.

Foto: Hotel Moskva

Hotel Mažestik

Hotel „Mažestik“, proglašen za spomenik kulture je izgrađen po projektu arhitekte Milana S. Minića koji je bio ne samo projektant i izvođač radova, već i vlasnik objekta. Hotel Mažestik se smatra njegovim najvećim ostvarenjem uz koje je uspeo da se uklopi u savremene evropske tendencije i tako postane učesnik u stvaranju modernog Beograda.

Hotel Mažestik je smešten u srcu Beograda, na Obilićevom vencu, a kada se otvorio - 1937. godine, važio je za jedan od najluksuznijih hotela u gradu. Sačinjavaju ga dva objekta, projektovana za ovu namenu, koja formiraju jedinstvenu funkcionalnu celinu. Prvi izgrađeni objekat podignut je 1936, a dograđen 1940. godine, na parceli koja u odnosu na prvu stoji pod pravim uglom.

Glamur ovog beogradskog hotela ne jenjava ni danas, a o njegovom značaju za  Beograd govore i podaci o standardu usluga koji je u predratnom vremenu nudio. 

Restoran hotela je bio poznat po raznovrsnoj hrani koju je pripremao, a u ponudi se posebno isticala sveža riba koja je dolazila iz ribnjaka u podrumu. U hotelu Mažestik poslužen je i prvi kapućino u Beogradu, a zbog vrhunskog kvaliteta hotelskog smeštaja koji je nudio, ovaj hotel je bio posebno poznat među stranim gostima.

Tokom Drugog svetskog rata, upravo u Mažestiku su bile komande i štabovi različitih nacističkih jedinica, a nakon završetka rata je bilo potrebno neko vreme da se ovom poznatom hotelu vrati stari ugled. Iako popularnost iz međuratnog vremena nikada nije povratio, ukoliko nekada prođete pored ugla na Oblilićevom vencu gde se nalazi Mažestik, setite se duha starog Beograda čiji je veliki deo nekada bio i ovaj hotel.

Hotel Mažestik / Foto: Zavod za zaštitu spomenika kulture Grada Beograda

Hotel Bristol

Hotel Bristol je izgrađen na početku 20. veka, a zbog svoje lokacije - u blizini železničke stanice, oduvek je bio omiljen među putnicima i turistima. Zgrada je delo arhitekte Nikole Nestorovića, a sam hotel je otvoren 1912. godine. Hotel Bristol stilski spada u u zrelu fazu beogradske secesije, a jedan je od prvih modernih hotela u ovom gradu, pa samim tim predstavlja primer savremene srpske arhitekture.

Bristol je zadužbina Luke Ćelovića Trebinjca, koji je početkom prošlog veka važio za jednog od najbogatijih Srba. Ovo zdanje koje predstavlja arhitektonski biser Beograda, dočekalo je mnoge poznate goste kroz više od veka svog postojanja. 

Među najznačajnijim ističe se Džon Rokfeler Mlađi koji je kasnije, prema priči, uputio i svog sina da boravi u ovom hotelu u Beogradu, a od tada najekskluzivniji apartman od 70 kvadrata u ovom hotelu nosi naziv ‘Rokfeler’. Hotel Bristol je nekada krasio i savremeni bečki nameštaj, a cena restauracije pojedinih komada je koštala više od jedne noći u hotelu.

Hotel Bristol / Foto: Wikipedia

U novije vreme, sa izmeštanjem glavnih železničkih i autobuskih stanica u njegovoj blizini, i sam hotel Biristol je izgubio svoju namenu. Pored toga, tokom 2022. godine je pokrenut projekat njegove restauracije, što je makar dalo malu nadu da će se značaj ovog zdanja ceniti u budućnosti.

Beograd je dom mnogih istorijski značajnih hotela koji su odigrali važnu ulogu u razvoju grada i koji nastavljaju da nude putnicima i turistima udoban i luksuzan boravak u gradu. Zbog svog značaja, sva četri navedena hotela su nepokretna kulturna dobra kao spomenici kulture.

U mešavini bogate beogradske kulture i istorije, hoteli su zauzeli značajno mesto. Turbulentna previranja i različite okolnosti koje su se na ovim prostorima dešavale, mogu se sagledati i kroz stare hotele - zdanja koja kao svedoci naše istorije opstaju do današnjeg dana.

PROČITAJTE I:

ARHITEKTONSKI BISERI EVROPSKIH GRADOVA

Svi sadržaji na portalu magazina Kaleidoskop media su besplatni, a sajt se finansira isključivo donacijama čitalaca i prijatelja.

Podržite rad našeg magazina OVDE