Kaleidoskop media / Foto: Galerija Matice srpske
Izložba Paralele. Novi Sad / Temišvar svečano je otvorena u petak, 8. jula u 20.00 sati u Galeriji Matice srpske. Polazeći od uverenja da su muzeji svojevrsne tvrđave mira i mostovi koji nas spajaju i ujedinjuju, Galerija Matice srpske i Nacionalni umetnički muzej u Temišvaru realizuju jednu sasvim neobičnu izložbu, spajajući svoje bogate kolekcije i praveći paralele među umetnicima, temama, idejama i umetničkim vizijama nekadašnjeg zajedničkog kulturnog prostora.
Jozef Maksimilijan Kolb, Novi Sad i Petrovaradinska tvrdjava, sredina 19. veka
Zbog čega u obe kolekcije postoji čuveni autoportret u kafani Stevana Aleksića; koja je sličnost između Save Tekelije i Žigmonda Ormoša i šta to spaja Novi Sad i Temišvar otkriće nam izložba Paralele. Novi Sad / Temišvar.
Tan Mor, Sava Tekelija, 1861.
Novi Sad i Temišvar su 2016. godine osvojili prestižne titule Evropske prestonice kulture, koje dodeljuje Evropska komisija za kulturu. Otuda su se Nacionalni umetnički muzej i Galerija Matice srpske prepoznali kao čuvari nacionalnog umetničkog blaga i muzeji koji delom imaju zajedničku istoriju i slične vizije o ulozi muzeja u savremenom društvu.
Ljubomir Aleksandrovic, Beracica, 1878.
Zbirke Nacionalnog umetničkog muzeja i Galerije Matice srpske imale su neobično uporedive istorije koje se lako mogu videti u ličnostima njihovih osnivača, u umetnicima, odnosno umetničkim delima koja su oni sakupljali. Obe zbirke osnovane su polovinom XIX veka iz inicijalnih zaveštanja dve izuzetne individue, dva velika dobrotvora i svetionika doba prosvetiteljstva – Save Tekelije (1761‒1842) i Žigmonda Ormoša (1813‒1894), a potekle su iz uglednih naučnih društava. Na tim osnovama stvorena je jedna jedinstvena izložba – kolekcija imaginarnog muzeja Evropske prestonice kulture. Ta kolekcija potvrđuje snažne istorijske veze dva grada, sličnosti društvenih prilika i umetničkog prostra u kojem su se razvijali tokom XVIII, XIX i XX veka.
Đerđ Vastag, Zigmond Ormos, 1885.
Izložbu čini šezdeset umetničkih dela među kojima su ikone, portreti, pejzaži, mrtve prirode i apstraktne kompozicije umetnika poput Stefana Teneckog, Teodora Ilića Češljara, Pavela Petrovića, Konstantina Danila, Stevana Aleksića, Uroša Predića, Zore Petrović i Vase Pomorišca. Širina motivskog repretoara odražava široku idejnu osnovu obuhvaćenu naslovom izložbe. U realizaciju izložbe uključena je i Riznica Srpske pravoslavne eparhije temišvarske kao crkveno-umetnička zbirka koja baštini značajna likovna dela i predstavlja sponu srpske i rumunske kulture.
Stevan Aleksić, Autoportret u kafani, 1919.
Stevan Aleksic, Autoportret u kafani, oko 1904.
U kolekcijama Nacionalnog umetničkog muzeja, Riznice Srpske pravoslavne eparhije temišvarske i Galerije Matice srpske nalaze se dela koja najdirektnije svedoče o tome da su ova dva grada u prošlosti pripadala jedinstvenom kulturnom kontekstu pod okriljem Habzburške monarhije i Karlovačke mitropolije. Povodi nastanka ovih dela kao i njihove međusobne veze se razlikuju, što ide u prilog mogućnosti prepoznavanja istovremenog postojanja različitih paralela među njima.
Ljubomir Aleksandrović, Mlada crnka, druga polovina 19. veka
Izložbu idejno zaokružuju dela nastala nakon 1918. godine od kada se, usled društveno-političkih okolnosti, Novi Sad i Temišvar više ne nalaze unutar jedne države.
Pavel Petrovic, Portret nepoznatog svestenika, 1844.
Posle gotovo vek i po postojanja, ovi ugledni muzeji su prerasli u ambleme svojih gradova. Zbog toga obe ove ustanove imaju ključnu ulogu u promociji titule evropskih prestonica kulture koja je njihovim gradovima istovremeno dodeljena.
Nepoznati slikar, Mitropolit Mojsej Putnik, 1779.
Autorski tim izložbe čine kustoskinje Galerije Matice srpske i Nacionalnog umetničkog muzeja u Temišvaru, dr Aleksandra Čelovski i Mihaela Irimesku. Izložbu prati katalog na srpskom, rumunskom i engleskom jeziku sa tekstovima prof. dr Jelene Todorović, Viktora Aleksandru Babuščaka i dr Aleksandre Čelovski.
Korneliu Ljuba, Mrtva priroda, 1943.
Na otvaranju će govoriti dr Tijana Palkovljević Bugarski, upravnica Galerije Matice srpske, Filip Petku, direktor Nacionalnog umetničkog muzeja u Temišvaru, Nemanja Milenković, direktor Fondacije „Novi Sad – Evropska prestonica kulture“, Dan Diakonu, savetnik predsednika Opštine Timiš zadužen za Evropsku prestonicu kulture 2023, dok će izložbu svečano otvoriti Miloš Vučević, gradonačelnik Novog Sada i Dominik Fric, gradonačelnik Temišvara.
Posetioci će izložbu moći da pogledaju od 8. jula do 4. septembra u Galeriji Matice srpske u okviru programskog luka Tvrđava mira Evropske prestonice kulture.
PROČITAJTE I:
PALATA SRBIJA: BUKVAR SAVREMENE UMETNOSTI
MUZEJ TERRA: SAVREMENOST IZNIKLA IZ TRADICIJE
MUZEJ ZEPTER: RASKOŠ SAVREMENOG ARTA U SRCU BEOGRADA
Svi sadržaji na portalu magazina Kaleidoskop media su besplatni, a sajt se finansira isključivo donacijama čitalaca i prijatelja.
Podržite rad našeg magazina OVDE
){kind=link}
Komentari